Port Defender 2025 test koppelvlakken in een realistische omgeving
De eindoefening van Port Defender speelde zich dit keer af ver buiten het zicht van het publiek. Op zo’n 80 kilometer uit de kust deden leden van het M-squadron NLMARSOF (de maritieme special forces) een instap op een booreiland. In de haven van Scheveningen maakte de Defensie Duikgroep onderwater een explosief onschadelijk. Het scenario van de gisteren afgeronde maritieme security oefening was uitdagend en speelde in op de actualiteit.
Tekst: André Twigt | Foto’s: Eefje Zoetmelk, Kim Bosscher | Bron: Defensiekrant
Port Defender wordt gekenmerkt door een afwisselend scenario, waarin diverse disciplines van politie en Defensie tot uiting komen.
De geografische focus tijdens editie 2025 van Port Defender lag op de havens van Rotterdam en Scheveningen. En ook op het zeegebied zo’n 80 kilometer uit de kust en op de Haringvlietsluizen. Bij laatstgenoemde deed zich een opzettelijke aanvaring voor. Daardoor raakten de sluizen ontzet, ontstond een probleem in de waterhuishouding, evenals een verkeersinfarct.
De haven van Scheveningen vervulde in het scenario zogenaamd een rol bij de ophanden zijnde NAVO-top in Den Haag. Het eerder onschadelijk gemaakte explosief was in de buurt van ondergrondse infrastructuur geplaatst. “Op die manier werd voor het eerst het kabel- en leidingenwerk onderwater bij de oefening betrokken”, aldus lead planner majoor der mariniers Daan.
Zr.Ms. Johan de Witt diende tijdens Port Defender onder meer als thuisbasis voor de deelnemende helikoptervloot.
Direct contact
Port Defender verliep volgens Daan dit jaar slagvaardiger en efficiënter dan ooit. Met dank aan de Joint Inter Agency Task Force North Sea (JIATF NS). Dit samenwerkingsverband tussen Defensie (Commando Zeestrijdkrachten), de Nationale Politie en de Kustwacht is opgericht om de coöperatie tussen deze drie hoofdspelers te verbeteren. De Task Force draagt bij aan meer inzicht in wat er op de Noordzee gebeurt en stuurt vanuit een gezamenlijk beeld de operaties aan. Bij grote incidenten staat het JIATF-NS hierbij in direct contact met de Staf Grootschalig Bijzonder Optreden van de Nationale Politie.
Daan juicht toe dat Port Defender ook ingaat op het testen van het bestuurlijk niveau. Daardoor worden dilemma’s, problemen en foutjes op het gebied van onder meer organisatiestructuur, mandaten en rechtspositie onderkend. Tegelijk is het volgens Daan zaak dat de oefening een hoog praktisch gehalte blijft houden. “Voornaam aspect tijdens Port Defender is het testen van alle koppelvlakken die de deelnemers met elkaar hebben. Voor het effectief uitvoeren van een operatie is dat een voorwaarde die ruime aandacht verdient.”
Voor veel operators is de haven van Rotterdam een feest van herkenning.
Energietransitie
Daan benadrukt dat Nederland sterk afhankelijk is van de Noordzee en van zijn havens. Met 225.000 vaarbewegingen per jaar is het een van de drukst bevaren gebieden ter wereld. De Noordzee is van belang voor de visserij en voor de offshore-industrie. Onderwater liggen duizenden kilometers kabels en leidingwerk voor de gas-, data- en elektriciteitsvoorziening. Daarbij zorgen windmolenparken voor de kust voor de grootste energietransitie van ons land. “Door de continue uitbreiding van die infra zal het belang ervan verder toenemen”, voorspelt Daan. Zo ook de kans op aanslagen. “Om ons in Europees verband beter tegen hybride dreigingen te verweren, moeten we meer samenwerken met omliggende landen als Duitsland, België en Groot-Brittannië.”
Een Cougar transporthelikopter heeft een team operators afgezet op een boorplatform.
Gespecialiseerd
Om de operaties te land, ter zee en in de lucht beter mogelijk te maken, voer landing platform dock Zr. Ms. Johan de Witt voor de kust. De luchtmacht deed aan Port Defender mee met onder meer Cougar transporthelikopters en MQ-9 Reaper drones. De landmacht vaardigde delen van het Joint ISTAR Commando af. “Deze eenheid is gespecialiseerd in het verzamelen en analyseren van inlichtingen”, legt Daan uit. “Verder leverden de veiligheidsregio’s Rotterdam en Haaglanden een aandeel aan Port Defender.”